De Nederlandsche Bank publiceert vandaag de resultaten van een studie naar de veerkracht van de Nederlandse industrie bij kostenstijgingen op het gebied van energie, netwerkkosten en uitstoot. Wij waarderen dat de sector in dit onderzoek wordt herkend als relatief weerbaar en zelfs licht lijkt te profiteren binnen het huidige speelveld.
Tegelijkertijd benadrukken wij dat dit beeld niet betekent dat de uitdagingen voor onze branche gering zijn: er zijn bovendien grote verschillen tussen individuele bedrijven. Het eind januari gepubliceerde rapport over de Cluster 6-problematiek toont ondubbelzinnig aan dat het oplossen van de netcongestieproblematiek cruciaal is voor bedrijven in Cluster 6 en dus in de papier- en kartonsector.
Energie-efficiëntie loont, maar is geen vanzelfsprekendheid
De gunstige positie van de papier- en kartonsector in het rapport wordt in belangrijke mate toegeschreven aan de relatief hoge energie-efficiëntie van onze bedrijven. Dat is het resultaat van jarenlange gerichte investeringen in verduurzaming, procesoptimalisatie en technologische innovatie. Die inspanningen zijn zeer belangrijk, maar vragen ook om voortdurende ondersteuning, juist in een tijd waarin investeringsruimte door stijgende kosten onder druk komt te staan.
Gelijke concurrentievoorwaarden essentieel
De oproep van DNB tot meer Europese coördinatie en een gelijk speelveld wordt door de papierindustrie volledig onderschreven. Onze sector concurreert grotendeels binnen de Europese markt. Nationale maatregelen die afwijken van de Europese lijn – zoals de plotselinge beëindiging van de IKC-regeling of extra nationale belastingen (nationale CO2-heffing en hoge aardgasbelastingen) – vergroten de druk op Nederlandse bedrijven ten opzichte van hun Europese concurrenten. Dat werkt contraproductief en zet duurzaam opererende bedrijven onnodig op achterstand.
Verduurzaming vergt samenwerking
De papierindustrie is bereid én in staat verder te verduurzamen, maar dat vereist partnerschap tussen industrie, overheid en Europa. Dat betekent onder meer:
• Toegang tot betaalbare en hernieuwbare energiebronnen, oplossen van netcongestie en tegengaan van stijgende nettarieven
• Behoud van indirecte kostencompensatie (IKC) om bedrijven te ondersteunen
• Terugbetaling (of kwijtschelding) van CO₂- en energiebelastingen wanneer energie-infrastructuur ontbreekt
• Maximale benutting van de regionale energie-infrastructuur via een gezamenlijke aanpak
• Gerichte ondersteuning voor innovatie en transitieprojecten, zoals industriële warmtepompen
Tot slot
De papier- en kartonsector bewijst dat verduurzaming en concurrentievermogen hand in hand kunnen gaan. Wij hopen dat dit onderzoek aanleiding is om bedrijven die nú al hun verantwoordelijkheid nemen – en daarmee de (klimaat)doelen van morgen dichter bij brengen – daadwerkelijk te waarderen en te ondersteunen. Dat is goed voor het klimaat, de economie, de werkgelegenheid én de toekomst van de Nederlandse industrie als geheel.
